Các công trình tại Huế thật sự nhiều không kể siết. Trong số đó, phải kể đến các khu lăng tẩm của các đời vua Nguyễn. Nơi an nghỉ của những vị vua triều Nguyễn luôn hút khách du lịch nhờ kiến trúc tinh xảo và đậm chất nghệ thuật, gắn liền với nhiều câu chuyện thú vị và ý nghĩa. Vậy mọi người có biết có tổng cộng bao nhiêu lăng tẩm không?
Khá bất ngờ khi chúng ta đều biết triều Nguyễn trải qua 13 đời vua nhưng số lăng tẩm được xây chỉ có 7 lăng. Bao gồm lăng của các vua Gia Long (Thiên Thọ Lăng), Minh Mạng (Hiếu Lăng), Thiêu Trị (Xương Lăng), Tự Đức (Khiêm Lăng), Dục Đức (An Lăng), Đồng Khánh (Tư Lăng) và Khải Định (Ứng Lăng). Đặc biệt khi quan sát từ vị trí trung tâm của Cố đô, cả 7 khu lăng này đều cùng nằm hướng về phía Tây của kinh thành Huế, đó là biểu tượng “Thái dương Tây hạ” (Mặt Trời lặn phía Tây) – chỉ việc băng hà của đấng Chí tôn.
Dưới đây là 4 khu lăng tẩm thu hút nhiều du khách đến nhất, sở hữu nhiều giá trị lịch sử qua các thời kì.
1. Lăng Gia Long
Lăng Gia Long hay còn gọi là Thiên Thọ Lăng vì tọa lạc tại quần sơn Đại Thiên Thọ. Đây là lăng có vị trí đẹp nhất bởi thế núi dáng sông bề thế, được suy tính kỹ càng. Lăng Gia Long được xây dựng trong vòng 6 năm và có chu vi rộng đến gần 12.000 mét. Không gian quanh lăng xanh mát và yên tĩnh, gợi nên nét trang nghiêm, uy nghi của vị vua nhà Nguyễn đầu tiên của Việt Nam.
Vị trí đắc địa của Lăng Gia Long
Lăng mang vẻ hùng vĩ, tráng lệ với ngọn Đại Thiên Thọ “bảo vệ” phía trước, phía sau có 7 ngọn núi làm hậu án, cùng 28 dáng núi nhỏ bao bọc tả hữu xung quanh. Bên trái có 14 ngọn núi gọi là “tả thanh long”, bên phải có 14 ngọn gọi là “hữu bạch hổ”. Lăng được chia làm 3 khu vực: Lăng mộ vua và Thừa Thiên Cao Hoàng Hậu ở chính giữa. Bên phải là điện Minh Thành, thờ phụng Hoàng đế và Hoàng hậu đời thứ nhất. Nhìn sang phía bên trái, một tấm bia với kích thước hoành tráng có khắc “Thánh Ðức Thần Công” ghi những lời vua Minh Mạng từng viết ra một cách trang trọng đẻ ca ngợi vua cha.
Lăng Gia Long với không gian yên tĩnh
Thuộc xã Hương Thọ, huyện Hương Trà, lăng Gia Long nằm dọc bên bờ sông Hương. Thế nên, để đến thăm Lăng Gia Long ta có thể đến bến đò Kim Ngọc, xuống thuyền qua sông Hương khoảng vài cây mới đến được ngọn đồi bên bờ, nơi lăng ngự. Dù chúng ta có thể đi bằng đường bộ nhưng đi bằng đường thủy sẽ cảm nhận được vẻ đẹp của sông Hương và cảm nhận vẻ uy nhi của khu lăng.
Họa tiết mái ngói được điêu khắc tinh xảo
2. Lăng Minh Mạng
Lăng Minh Mạng hay còn gọi là Hiếu Lăng, nằm trên ngọn núi Cẩm Kê, là nơi giao thoa của hai dòng Hữu Trạch và Tả Trạch sông Hương. Lăng nằm cách thành phố Huế khoảng 14km.
Lăng Minh Mạng có địa thế phong thủy tốt
Vua Minh Mạng tại vị được 21 năm, là vị vua thành công nhất triều Nguyễn vì đã có công mở rộng lãnh thổ Việt Nam và trở nên hùng mạnh tại khu vực Đông Nam Á lúc bấy giờ. Lăng được khởi công xây dựng từ năm 1840 do chính ông chỉ đạo và sau đó tiếp tục được vua Thiệu Trị xây dựng hoàn tất vào năm 1843. Dù chỉ xây dựng trong vòng 3 năm, nhưng lăng Minh Mạng được biết đến là lăng xây dựng đẹp nhất, kì công nhất.
Điện chính được dựng bằng gỗ tốt, sơn son thếp vàng, chạm khắc tinh xảo
Lăng Minh Mạng bao gồm gần 50 công trình chi tiết lớn nhỏ, nhưng được thiết kế rất cân xứng và đầy tính thẩm mĩ. Tất cả đều được sắp xếp theo trục thẳng, bắt đầu là Đại Hồng Môn, xung quanh có thêm 2 cửa là Tả Hồng Môn và Hữu Hồng Môn, phía trong có sân rộng và rất nhiều tượng đá, kết thúc là nơi đặt mộ của nhà vua.
3. Lăng Tự Đức
Lăng Tự Đức hay còn gọi là Khiêm Lăng, là lăng tẩm đẹp nhất trong 7 lăng. Lăng được xây dựng tại thôn Thượng Ba, phường Xuân Thuỷ, nằm ở một thung lũng hẹp nội thành phố Huế. Lăng được xây dựng khi ông còn tại thế, lúc đầu ông đặt tên cho lăng của mình là Vạn Niên Cơ. Tuy nhiên, trong quá trình xây dựng công trình đã tốn khá nhiều công sức và xương máu của nhân dân, nên sau khi hoàn thành, ông đã đổi thành Khiêm Cung (từ “khiêm” trong “khiêm tốn”). Đến khi vua mất, Khiêm Cung đổi tên thành Khiêm Lăng.
Lăng Tự Đức là lăng đẹp nhất trong 7 lăng
Lăng Tự Đức có nét đẹp thơ mộng, hữu tình bởi ông vốn là người theo nghiệp văn chương, tính tình có đôi chút nghệ sĩ. Toàn lăng bao gồm hơn 50 công trình lớn nhỏ. Mở đầu công trình là Vụ Khiêm Môn, tiếp đến là Khiêm Cung Môn, rồi đến điện Hòa Khiêm, điện Lương Khiêm, điện Ôn Khiêm… và kết thúc là nơi đặt lăng mộ hoàng đế.
Công trình gây ấn tượng bởi những con đường lát gạch Bát Tràng quanh co, với cây cối, chim muông đầy thi vị. Ngoài ra, khi còn sống ông thường đến đây giải sầu nên bên trong lăng còn có nơi để câu cá, ngâm thơ, thưởng ngoạn cảnh thiên nhiên tươi đẹp…
Lăng là nơi mang cảm giác thư thái cho du khách
4. Lăng Khải Định
Lăng Khải Định hay còn gọi là Ứng Lăng. Lăng toạ lạc tại núi Châu Chữ, xã Thủy Bằng, huyện Hương Thủy, mất 11 năm để hoàn thành. Đây được xem là lăng mộ có kiến trúc đáo nhất trong 7 lăng, có sự kết hợp giữa kiến trúc phương Tây và phương Đông.
Lăng Khải Định với kiến trúc Đông – Tây
Lăng được xây dựng theo dạng hình khối chữ nhật. Với 127 bậc thang, lăng được nâng lên vị trí uy nghiêm, trang trọng. Vua Khải Định vốn đam mê văn hóa, kiến trúc phương Tây nên cũng muốn lăng của mình không giống như những tiền bối trước đây.
Ông cho mua sắt, thép, xi măng, ngói Ardoise… tại Pháp và sang Trung Quốc, Nhật Bản để mua đồ sư, thủy tinh màu… Hai trụ cổng hình tháp mang màu sắc kiến trúc Ấn Độ. Các trụ biểu xung quanh mang đặc trưng Phật giáo phương Đông. Dãy rào chắn bao bọc phía ngoài lại có hình dáng của những cây thánh giá. Các vòm cửa hình vòng cung thì chứa đựng đặc trưng của mĩ thuật Roman…
Lăng Khải Định là lăng tẩm có kiến trúc đỉnh cao bậc nhất triều Nguyễn
Đáng chú ý cung Thiên Định nằm ở vị trí trung tâm lăng, chứa nội thất quý giá, nổi bật với bức tranh “Cửu Long ẩn vân” rất hoành tráng vẫn còn giữ nguyên giá trị cho đến ngày nay.
Các cách bày trí nội thất tráng lệ
Mong rằng những chia sẻ phía trên của SWIO sẽ giúp mọi người hiểu hơn về lăng tẩm các vua triều Nguyễn. Càng nhìn các công trình kiến trúc đời trước để càng ngưỡng mộ hơn sự tinh xỏa trong thiết kế và kì công trong xây dựng của ông cha ta. Ai đã từng đến thăm các lăng trên thì hãy bình luận hình ảnh cho SWIO xem với nhé!
